Fasola tygodnia
Każdego tygodnia cykl "Fasola Tygodnia" przedstawia inną odmianę fasoli z kolekcji INCREASE Nauka Obywatelska, ukazując jej unikalne cechy i pochodzenie. W oparciu o dane zebrane przez naukowców-obywateli, każdy opis fasoli oferuje wgląd w kluczowe cechy oparte na ocenach obywateli. To zabawny i pouczający sposób na poznanie różnorodnego świata fasoli! Poznaj różne odmiany.
"Fasola tygodnia" będzie również prezentowana w mediach połecznościowych INCREASE:
- Facebook: pulses.increase
- Instagram: pulsesincrease
- Bluesky: pulsesincrease
- YouTube: PulsesINCREASE
Aby uzyskać więcej informacji, kliknij poniższe zdjęcia fasoli.
INCBN_00330
INCBN_00330
- Nazwa zwyczajowa: Cacahuate
- Kraj pochodzenia: Meksyk
- Kraj przechowywania w banku genów: Kolumbia
- Grupa genetyczna: Nueva Granada
- Określony: krzak
- Czas kwitnienia: wczesny
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 13
- Zebrane punkty danych CSE: 25
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
INCBN_02098
INCBN_02098
- Nazwa zwyczajowa: Simindis lobio
- Kraj pochodzenia: Gruzja
- Kraj przechowywania w banku genów: Niemcy
- Grupa genetyczna: Durango-Jalisco
- Określony: wznoszenie
- Czas kwitnienia: średni
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 10
- Zebrane punkty danych CSE: 24
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
INCBN_00142
.jpg)
INCBN_00142
- Nazwa zwyczajowa: -
- Kraj pochodzenia: Włochy
- Kraj przechowywania w banku genów: Niemcy
- Grupa genetyczna: Nueva Granada
- Określony: busz
- Czas kwitnienia: wczesny
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 15
- Zebrane punkty danych CSE: 45
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian, bardzo wcześnie kwitnąca w różnych środowiskach
INCBN_00011
INCBN_00011
- Nazwa zwyczajowa: Huasca Huallaga Colorado
- Kraj pochodzenia: Peru
- Kraj przechowywania w banku genów: USA
- Grupa genetyczna: Peru mixed
- Określony: wspinaczka
- Czas kwitnienia: późno
- Wrażliwość na fotoperiod: tak
- Całkowity udział w wymianie nasion: 8
- Zebrane punkty danych CSE: 17
- Interesujący fakt: Pomimo przynależności do rasy Peru, znanej z wrażliwości na fotoperiod i nieprzystosowanej do warunków europejskich, kilku obywatelom udało się ją wyhodować, a także wymienić.
INCBN_00051
INCBN_00051
- Nazwa zwyczajowa: Bayos Palos
- Kraj pochodzenia: Chile
- Kraj przechowywania w banku genów: USA
- Grupa genetyczna: Durango-Jalisco
- Określony: Nieokreślona wspinaczka
- Czas kwitnienia: wczesny
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 26
- Zebrane punkty danych CSE: 26
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
INCBN_00035
INCBN_00035
- Nazwa zwyczajowa: Gordo
- Kraj pochodzenia: Brazylia
- Kraj przechowywania w banku genów: USA
- Grupa genetyczna: Nueva Granada
- Określony: mieszany
- Czas kwitnienia: średni
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 9
- Zebrane punkty danych CSE: 18
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
INCBN_00177
INCBN_00177
- Nazwa zwyczajowa: Monachello
- Kraj pochodzenia: Włochy
- Kraj przechowywania w banku genów: Włochy
- Grupa genetyczna: Chile
- Określony: Nieokreślony
- Czas kwitnienia: Średni
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 5
- Zebrane punkty danych CSE: 17
- Interesujący fakt: Starożytna odmiana zebrana przez UNIVPM w górach Sibillini (Włochy) w latach 1999-2000. Nadal uprawiana w regionie Marche i Sellano w Valnerina (Włochy).
INCBN_00151
INCBN_00151
- Nazwa zwyczajowa: -
- Kraj pochodzenia: Portugalia
- Kraj przechowywania w banku genów: Kolumbia
- Grupa genetyczna: Durango-Jalisco
- Określony: Nieokreślony
- Czas kwitnienia: Średni
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: -
- Zebrane punkty danych CSE: 14
- Interesujący fakt: -
INCBN_00000
INCBN_00000
- Nazwa zwyczajowa: Meccearly
- Kraj pochodzenia: Włochy
- Kraj przechowywania w banku genów: Włochy - Blumen Group SPA
- Grupa genetyczna: Nueva Granada
- Typ wzrostu: Określony
- Czas kwitnienia: wczesny
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: >100
- Zebrane punkty danych CSE: >3.000
- Interesujący fakt: Linia kontrolna CSE
INCBN_00076
INCBN_00076
- Nazwa zwyczajowa: Frijo chileno y colorado
- Kraj pochodzenia: Costa Rica
- Kraj przechowywania w banku genów: USA
- Grupa genetyczna: Meso America
- Typ wzrostu: nieokreślona wspinaczka
- Czas kwitnienia: późno
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 10
- Zebrane punkty danych CSE: 25
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
INCBN_00199
INCBN_00199
- Nazwa zwyczajowa: nie dotyczy
- Kraj pochodzenia: Niemcy
- Kraj przechowywania w banku genów: Niemcy
- Grupa genetyczna: Nueva Granada
- Typ wzrostu: zdeterminowany krzew
- Czas kwitnienia: późno
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 10
- Zebrane punkty danych CSE: 33
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
INCBN_00004
INCBN_00004
- Nazwa zwyczajowa: Amarillos
- Kraj pochodzenia: Chile
- Kraj przechowywania w banku genów: USA
- Grupa genetyczna: Nueva Granada
- Typ wzrostu: zdeterminowany krzew
- Czas kwitnienia: średni
- Wrażliwość na fotoperiod: nie
- Całkowity udział w wymianie nasion: 10
- Zebrane punkty danych CSE: 36
- Interesujący fakt: Jedna z najczęściej wymienianych odmian
The bean profiles contain technical terms which are explained here:
Wrażliwość na fotoperiod
Rośliny są stymulowane do kwitnienia przez różne czynniki, z których jednym jest długość dnia lub fotoperiod. Dziki przodek fasoli, który pochodzi z Mezoameryki, jest wrażliwy na fotoperiod i wymaga krótkich dni. Podczas udomowienia fasola stała się mniej wrażliwa na długość dnia, co pozwoliło jej rosnąć na wyższych szerokościach geograficznych z dłuższymi dniami i rozprzestrzenić się na całym świecie. Nasze linie fasoli CSE różnią się wrażliwością na fotoperiod.
Grupa genetyczna
Dzika fasola zwyczajna (Phaseolus vulgaris) pochodzi z Mezoameryki i migrowała do Ameryki Południowej około 150 000 lat temu, gdzie utworzyła dwie różne pule genów: 1. z Mezoameryki i 2. z Andów. Pomiędzy 8000 a 4000 lat temu udomowienie miało miejsce w obu regionach niezależnie od siebie, w wyniku czego powstały dwie pule genów. Pula genów z Andów jako pierwsza została wprowadzona do Europy w 1529 r. przez ekspedycję Pizarra z Peru. Na jej rozprzestrzenianie się mieli wpływ Karol V, papież Klemens VII i Piero Valeriano Bolzanio. Ten ostatni aktywnie promował jej rozprzestrzenianie się i napisał pierwszy manuskrypt na temat fasoli. Z biegiem czasu fasola dostosowała się do europejskiego klimatu i była używana w kuchni europejskiej. Niektórzy badacze (Bellucci et al. 2023, Cortinovis et al. 2024) zidentyfikowali pięć grup genetycznych w obrębie europejskich odmian fasoli. Pula genów pochodzących z Andów jest zdominowana głównie przez odmiany z Nueva Granada (A1) i Chile (A3), podczas gdy wrażliwa na fotoperiod odmiana z Peru (A2) miała jedynie niewielki wpływ. Ponadto mezoamerykańska fasola z regionów o dużej wysokości (Durango-Jalisco, M1) i małej wysokości (M2) z powodzeniem zadomowiła się w Europie.