INCREASE – Intelligent Collections of Food Legumes Genetic Resources for European Agrofood Systems

Standaardovereenkomst inzake materiaaloverdracht (SMTA)

Het "Verdrag inzake plantgenetische hulpbronnen voor voeding en landbouw" (ITPGRFA; "Verdrag") is sinds 2004 van kracht. Een multilateraal systeem van toegang en verdeling van voordelen (MLS) vergemakkelijkt de toegang tot plantgenetische hulpbronnen voor voeding en landbouw (PGRFA) en de bijbehorende informatie voor 64 soorten landbouwgewassen en voedergewassen. Het MLS is opgezet om de uitwisseling van materiaal en informatie te vergemakkelijken en tegelijk te zorgen voor een passende verdeling van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van PGRFA.

Voor de toegang tot materiaal dat in het kader van het MLS beschikbaar wordt gesteld, is een "Standard Material Transfer Agreement" (SMTA) ontwikkeld om ervoor te zorgen dat de principes van het verdrag worden nageleefd. De SMTA biedt een gestandaardiseerde, wederzijds overeengekomen manier om de toegang tot en het eerlijke gebruik van PGRFA te vergemakkelijken voor behoud, ontwikkeling en opleiding ter bevordering van duurzame landbouwontwikkeling. Zonder de SMTA zou iedereen het eigendom van het ontvangen PGRFA-materiaal en -informatie kunnen opeisen, octrooien kunnen aanvragen of andere vormen van intellectuele-eigendomsrechten laten gelden. Bovendien zouden bij elke overdracht potentieel langdurige onderhandelingen nodig zijn om de voorwaarden van de overdracht vast te stellen.

De tekst van de SMTA ligt vast in het verdrag en kan niet worden gewijzigd: de SMTA moet worden aanvaard zoals hij is. Het is een particuliere overeenkomst tussen de verstrekker en de ontvanger en is juridisch bindend, ongeacht hun status of de landen waarin zij verblijven. Naast andere verplichtingen kan de ontvanger het ontvangen materiaal alleen aan derden overdragen in het kader van een nieuwe SMTA. De ontvangers hebben geen financiële verplichtingen indien zij het geoogste zaad rechtstreeks consumeren (ook kunnen de geoogste bonen als consumptiegroenten worden verkocht). Het PGRFA-materiaal kan gratis worden gebruikt of herverdeeld voor onderzoeks- en veredelingsdoeleinden. Landbouwers worden in feite uitgenodigd om PGRFA aan te vragen en te gebruiken. Ze kunnen de producten telen en commercieel verkopen zoals ze dat met elk ander ras zouden doen. Ze kunnen alleen geen patent aanvragen. Gebruik voor chemische, farmaceutische of andere industriële doeleinden anders dan voedsel- of voederproductie is echter uitdrukkelijk verboden.

Easy-SMTA is het IT-systeem dat is ontwikkeld ter ondersteuning van de MLS van het Verdrag. Dit systeem is ontwikkeld door het secretariaat van het Verdrag. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) is de instelling die dit secretariaat huisvest en als aangewezen derde begunstigde toeziet op de uitvoering van SMTA's. Tot nu toe is dit echter nog nooit in een app omgezet. Daarom is de FAO aan boord van het INCREASE-project en heeft zij de ontwikkeling van deze applicatie ondersteund. De INCREASE easy-SMTA App maakt de weg vrij voor toekomstige Citizen Science projecten met PGRFA die een dergelijk proces vereisen.

Meer lezen?